Slim samenwerken vierde pijler ter voorkoming van hinder

Door de vele werkzaamheden die nu al maar nog meer de komende jaren in Zuid-Holland op ons afkomen, zal de reiziger hinder ondervinden. Daar is niet aan te ontkomen. “Om de hinder te beperken sturen we vanuit het ministerie waar het kan op een uniforme aanpak vanuit het drieluik: slim plannen, slim bouwen en slim reizen. In Zuid-Holland kan je daar een vierde aan toevoegen: slim samenwerken. En dat is krachtig!” Jan-Bert Dijkstra is directeur programma Mobiliteit en Gebieden bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Dijkstra: “Sommige werkzaamheden zijn al gestart en heel veel moeten nog beginnen. Het wordt de komende tien jaar een opeenstapeling van projecten die ook allemaal in elkaar grijpen. Dat leidt tot hinder en vertragingen. Daarom is het met elkaar afstemmen en slim plannen van werkzaamheden essentieel. Het is goed dat Zuid-Holland Bereikbaar hierbij het voortouw neemt. De programmering geldt voor de wegen op verschillende niveaus (het rijk, provincies en gemeenten) maar ook voor het spoor en gaat over de korte termijn en de wat langere termijn. Als je alle werkzaamheden goed naast elkaar legt, met elkaar in overleg gaat én bereid bent om waar het kan te schuiven krijg je een beter resultaat. Daar waar het schuurt moet we gezamenlijk een richting bepalen. Bij dat laatste speelt de factor tijd een rol. We leren elkaar steeds beter kennen en daardoor krijg je ook inzicht in de belangen van de ander. Daarbij gaat het niet alleen om de houding van stuurgroepleden of accounthouders: de afstemming en de bereidheid om samen te werken moet van hoog tot laag binnen de samenwerkingsorganisaties door vertaald worden.”

Slim bouwen puzzelen

Hij vervolgt: “We moeten elkaar ook vasthouden als het ingewikkeld en spannend wordt. Want één ding is zeker: in je eentje gaat het niet lukken. Dat geldt ook voor de communicatie naar reizigers. Je kan alles zelf doen maar is de reiziger daarbij gebaat? Of kunnen we beter boodschappen combineren en via een kanaal naar buiten brengen? Het is een zoektocht naar efficiëntie.”

Bij slim plannen blijft het niet, vanzelfsprekend zet de overheid ook fors in op slim bouwen. Dijkstra: “Ondanks alle onderhoudsprojecten die worden uitgevoerd moet de reiziger wel gewoon op zijn bestemming aankomen, ook al is dat met een omweg of met een alternatief vervoermiddel. Het doel is om zo min mogelijk overlast te veroorzaken. Wegen geheel dicht voor kortere tijd? Alleen weekend afsluitingen of maandenlang minder rijstroken? Bij de afweging staat de impact voor de reiziger centraal en ook de omgeving speelt een rol. Er is niet een oplossing voor alle projecten. Het is puzzelen! Ook daarbij is communicatie essentieel en moeten we kijken naar het afzenderschap. Het interesseert de reiziger niet wie de infrabeheerder is of wie verantwoordelijk is voor het onderhoud. We moeten het met elkaar als overheden doen en dat kan alleen als we goed samenwerken en afstemmen. Dat is onontkoombaar. Anders wordt het een bende.”

Fotobijschrift: Jan-Bert Dijkstra, bron: Flickr International Transport Forum
Fotobijschrift: Jan-Bert Dijkstra, bron: Flickr International Transport Forum

Veranderen gedrag reizigers

“Om de samenleving ook tijdens de onderhoudsprojecten goed te laten functioneren, helpt het als reizigers hun gedrag veranderen en slim gaan reizen. Het ultieme doel is als de hinder er voor zorgt dat een blijvende (duurzame) gedragsverandering wordt bewerkstelligd. Overheden kunnen het leed verzachten door alternatieven en goede omleidingen aan te bieden. Zuid-Holland Bereikbaar zet daar met mobiliteitsmanagement en met maatwerkadvies van makelaars volop op in. Maar het vergt ook aanpassing van de reizigers. De helft van alle autoritten is korter dan 7,5 kilometer, en een derde is zelfs korter dan 5 kilometer, blijkt uit onderzoek van het ministerie. Als meer mensen op de fiets stappen voor al die korte ritjes biedt dat veel voordelen: denk aan fitheid en dus aan een lager ziekteverzuim en aan minder vertragingen. Ook met autoritten is winst te behalen. De bezettingsgraad in de auto in de spits is ca. 1,1! Dus als je meer met elkaar meerijdt kan je wel met de auto maar scheelt het toch heel veel auto’s op de weg en dus veel minder files. We moeten met elkaar nadenken waar er in het beleid aanknopingspunten zijn om de reiziger tot andere keuzes te verleiden. We helpen de bereikbaarheid met instandhouding en aanleg van infrastructuur maar het heeft ook grenzen aan wat we kunnen faciliteren.”

Slim samenwerken

Iedere regio heeft zijn eigen dynamiek om met elkaar te komen tot een afstemming van wegwerkzaamheden. Dijkstra: “Zuid-Holland Bereikbaar doet het goed: in de organisatievorm, het commitment en de juridische vormgeving. Dat siert het samenwerkingsverband. Aan het drieluik slim plannen, slim bouwen en slim reizen kan je in Zuid-Holland slim samenwerken toevoegen. Want dat is wat hier plaatsvindt. Complimenten naar iedereen die zijn steentje daaraan bijdraagt. Mooi dat het besef er is dat we het met elkaar moeten doen. Het gebied vraagt erom, het moet gebeuren. En we doen het ook en dat is krachtig!”