Gemeente Rotterdam: 'Gezonde en duurzame mobiliteit'

• Interview

De gemeente Rotterdam is initiatiefnemer van het Werkgeversnetwerk Duurzame Mobiliteit. Inmiddels telt dit netwerk 102 werkgevers in Rotterdam en omgeving. Hoog tijd om met Arie de Boed, beleidsadviseur HR, het gesprek aan te gaan over hoe het mobiliteitsbeleid van de gemeente is vormgegeven en wat dit betekent voor de medewerkers.

Stimuleren duurzaam en gezond vervoer

Begin 2023 heeft de gemeente Rotterdam na intensieve voorbereidingen een nieuw mobiliteitsbeleid ingevoerd. De doelen van de stad zoals verduurzaming, bereikbaarheid en leefbaarheid komen hierin tot uitdrukking. De Boed: “Voorop staat dat we duurzaam en gezond vervoer willen stimuleren, in combinatie met thuiswerken. We willen een aantrekkelijke werkgever zijn en blijven, ook in een krappe arbeidsmarkt. En ons oude systeem van reiskostenvergoedingen moest eenvoudiger en flexibeler worden: de reis die medewerkers maken moet bij hen passen.”

Op basis van die uitgangspunten is het mobiliteitsbeleid opnieuw vormgegeven. 

Uitgangspunten van het mobiliteitsbeleid

• OV-reizen voor woon-werkverkeer en zakelijke verkeer doen medewerkers met een OV-mobiliteitskaart, de kosten zijn volledig voor rekening van de werkgever. Inclusief het gebruik van OV-fietsen en parkeren in fietsenstallingen.
• Bij woon-werkverkeer met eigen vervoer wordt wandelen en fietsen gestimuleerd met een km-vergoeding van 15 cent (max 30 km). Voor de auto is die vergoeding 8 cent/km (max 30 km). Alleen in bijzondere gevallen geldt een hogere km-vergoeding voor woon-werkverkeer, bijvoorbeeld bij medische noodzaak of piketdiensten.
• Ook als je tijdens een reis meerdere vervoermiddelen gebruikt (een zogeheten ketenreis) krijg je daarvoor een vergoeding. Op die manier stimuleren we dat (een deel van) de reis duurzamer wordt afgelegd. Ga je bijvoorbeeld met de auto naar een OV-opstapplek dan wordt ook de autoreis vergoed (max 30 km) waarna je verder kan reizen met je OV-mobiliteitskaart.
• Daarnaast kunnen medewerkers 1 keer per 5 jaar een vergoeding krijgen voor de aanschaf van een (elektrische) fiets. Dat gaat via een bruto-netto regeling tot een bedrag van maximaal € 2.250 (Cafetariamodel).
• Sinds begin 2024 is het hele personenwagenpark van de gemeente emissievrij. Daarnaast stimuleert de gemeente het gebruik van emissievrij deelvervoer bij dienstreizen. Daarvoor zijn ongeveer 175 deelfietsen en 50 elektrische deelauto’s beschikbaar.”

Anders Werken

“Flexibiliteit was een belangrijke voorwaarde,” zegt De Boed. “Medewerkers zijn niet meer de hele week op kantoor, in overleg met je team en je leidinggevende maak je afspraken over thuiswerken”. Hybride werken of, zoals we dat in Rotterdam noemen: Anders Werken.

Ons oude, complexe systeem met vaste reiskostenvergoedingen paste daar niet goed meer bij. In plaats daarvan zijn de vergoedingen nu gebaseerd op daadwerkelijk gemaakte reizen.

Het nieuwe mobiliteitsbeleid wordt ondersteund door het mobiliteitsplatform van Shuttel. Daarin registreren medewerkers al hun gemaakte reizen en thuiswerkdagen eenvoudig, via de app. Door een koppeling met het salarissysteem worden vervolgens de vergoedingen uitbetaald.

Trots

De gemeente Rotterdam heeft zo’n 14.000 medewerkers. Het was dan ook een grote operatie om het nieuwe mobiliteitsbeleid te implementeren. “Vanaf het begin hebben we logischerwijs veel communicatie ingezet om medewerkers te informeren over het nieuwe beleid en het declareren van de reiskosten- en thuiswerkvergoeding via het nieuwe mobiliteitsplatform. Dat was een grote verandering ten opzichte van de oude, vaste vergoedingen.

We zijn inmiddels een jaar verder en best trots op wat we bereikt hebben. Er zijn veel positieve reacties, van de medewerkers zelf maar ook van buiten de organisatie. Zo hebben we met ons nieuwe mobiliteitsbeleid de BNR Spitsbreker prijs gewonnen.”

“Daarnaast hebben we het gouden certificaat voor fietsvriendelijk bedrijf ontvangen van de Fietsersbond, zijn we lid van de Coalitie Anders Reizen en zijn we als fietsambassadeur aangesloten in het netwerk van het ministerie. Ook zijn we sinds februari 2024 gecertificeerd op niveau 4 van de CO₂ Prestatieladder. De eerste 3 niveaus gaan over de CO₂-uitstoot van de eigen organisatie. Onze ambitie in de komende jaren is om niveau 5 te halen, waarbij ook rekening gehouden wordt met de uitstoot in de ketens van leveranciers en klanten.”

Mobiliteitsscan geeft veel inzicht

De Boed: “Als partner van het Werkgeversnetwerk Duurzame Mobiliteit heeft Zuid-Holland Bereikbaar de afgelopen twee jaar een mobiliteitsscan uitgevoerd en dat heeft ons geholpen goed inzicht te krijgen in hoe de medewerkers reizen en wat het potentieel tot verandering is als het gaat om duurzaam reizen. We gaan nu aan de slag met de mobiliteitsscan over 2023 om te zien wat het nieuwe mobiliteitsbeleid heeft opgeleverd. Hoeveel duurzamer zijn medewerkers gaan reizen? En wat betekent dat voor onze CO₂-uitstoot? Want het is belangrijk om dit te blijven monitoren en datagedreven te werken. Ook vanwege de rapportageverplichting Werkgebonden Personen Mobiliteit, die vanaf 1 juli 2024 geldt voor alle bedrijven met meer dan 100 medewerkers. Zo weten we of we met de goede dingen bezig zijn en waar zaken beter kunnen.

Het veranderen en verduurzamen van reisgedrag is complex. Belangrijk is dat de medewerkers zelf bepalen hoe ze reizen. Waarbij we duurzaam reizen wel stimuleren, door te differentiëren in vergoedingen. Zo waren we aangenaam verrast door het grote animo voor het aanvragen van OV-mobiliteitskaarten.”

Aantrekkelijke werkgever

“Het doel van het nieuwe mobiliteitsbeleid was een duurzaam, flexibel systeem waarbij we als werkgever aantrekkelijk zijn en blijven met goede arbeidsvoorwaarden. Waaronder dus een mooie reiskostenvergoeding. En dat heeft effect bij het werven van nieuwe medewerkers, horen we van onze recruiters.”